Сәуірбек Бақбергенов

Ыза! Кәдімгі адамды алқымнан ап, әй шайға қарамай буындыра бастайтын ыза. Мұндай ыза өзіңнен әлдеқайда биік келіп, әй шайға қаратпай алқымнан ала түскенде мүлде жаман. Ол алғашқы кезде күні ап кетеді. Билеп алады. Мұның үстіне қулық-сұмдығы мүлде жоқ, әшейін халық арасынан шыққан аңқау, ақкөңіл адамға арыздың ызасы, әділетсіздік ызасы қатты тиеді. Өз ісінде адал адам қашанда аңқау, аңғал келеді. Ондай адам төтеннен киліккен соққыға әзір тұрмайды да, бірден құлап кетеді.

Жалпы арызға, арыз біткеннің бәріне бірдей қарсы болуға болмайды. Оның ішінде жалпы іске, ел, қоғам, көп ісіне пайдасын тигізетіні болады. Ал өтірік арыз ше, жалақорлық арыз ше? Бұл іске зиян келтіреді, адамды бұзады, тіпті аздырады. Екіншіден кейбіреулер өзінің жеке басының қулық-сұмдығымен оны пайдаланады, ол біреуден ала алмай жүрген өшінен үміткер боп, өтірік арызды қалайды. Сөйтіп адал адамның бетіне күйе жағады, қорлайды, көк алады, ол өзінше рухани рахаттанады. Ал, енді біреулер, сенде алты аласы, бес бересісі болмаса да, алыс отырып сені табалайды, көре алмайды. Ол сені көре алмай табалайды. Сен оған бір ауыз сөз айтып, тіл тигізбесең де, ол сенің'құлағаныңа, жығылып жатқанына күледі. «Құлан жығылса құлағына құрбақа үймелейді»

Халықты, көпті айыптаудан аулақпын: Бірақ, кейбіреулер сен жоғарылап, өсіп, жақсы боп бара жатсаң аң-таң болады, әй, мынау қайда, қайда бара жатыр деп аяғыңа жармасады, төмен сүйрейді. Ал енді бірі – мынау кім, бізден несі артық, деп, өзінен-өзі күйінеді де, өсек айтады, жала сөздер таратады. Міне, осындай адамдар сенің құлап түскеніңе қуанады.