Аудармалары. I кітап

Білімдіден сөз тыңдасаң, күш тасыр,

үйренгенді желге ұшырмай — іске асыр.

Таққа шығып тұрсаң да, тәңіріңді ұмытпа,

асып-тасқан көңіліңді ақылыңмен шыбықта.

Ауыр ісің, қайғыңды біреуге артпа, тұлданба,

өзгелерді тойдырма, қарның ашып тұрғанда.

Ұлым, саған айтайын өсиетін дананың:

білімдіні таны да, соңынан ер, қарағым.

Білім үйрен данадан, жалтаңдама басқаға,

қызмет қыл, басыңды и, ерлігіңді таста да.

Тірі адамға көп екен дүниенің азабы,

соны ұққанда көзімнен жас сорғалап ағады.

Көргені — азап адамның, Жер дегенің — бір тамұқ,

көрмей адам ізгілік, өмір өтер бұлтарып.

Бұл дүниеге келген соң қалмас ешкім мәңгілік,

тек жұлдыз бен Күн ғана қайта туар жаңғырып.

Бақ бергенде құдайым таңдамайды адамын,

оңға басып бір ісі, өрге аттайды қадамы.

Жылқы мен қой, түйеден дәулет жиған ер еді,

енді содан сүт сауып бақ-ырысқа кенеді.

Ердің пейілі бұзылды байлық жиып талғамай,

дүниеге кұлайды қызыл көрген қарғадай.

Ішпей-жемей байлық жиып, зар жылайды сараңдар,

сараңдықтың кеселінен жырақ болғын, адамдар!

Мал-мүліктен басқа ой жоқ дүниеқор адамда,

бұралқы иттей қарайды ол жақын туыс, жаранға.

Дүние үшін діннен безіп, акыл-естен танады,

осы жолда баласын да құрбандықка шалады.

Білімдінің сөзімен бұзу оңай торды да,

ақыл сөзді сіңірсең, жоғалмайтын сол мұра!

Кеуде кермес есті адам, жылу берер жанары,

ақымақты мақтасаң, ақыл-естен танады.

Ұлым, ақыл тыңдасаң, білімсіздік жоғалар,

білім қалар артыңда, ғұмыр сырғып жоғалар.

Қобалжығыш көңілдің акылы да жоқ аса,

мылжыңы көп адамның аспаны да аласа.

Біліп қалса кезімді құс атуға оқталар;

көлде жүзген қасқалдақ суға сүңгіп жоқ болар.

Көлің толса, үйіңнің жарын жығар,

білікті адам айтпай-ақ жаныңды ұғар.

Алтының мен күмісің болған сайын құнықпа,

қу нәпсіге табынып, тәңіріңді ұмытпа!

Ұйғырлардың, татардың малын алып арзанға,

байимын деп

өткінші дүниеге алданба!

Байлық — берген абырой — жайлаудағы коңсыдай,

опа жаққан әйелдей, тұрақтамас ол шырай.

Алтыныңа, малыңа масаттанба, ағайын,

күн мен түнің бәрібір өте шығар жолшыдай.

Артық бұйым, адамзат, жауың болар түбінде,

білім, өнер бойдағы сауын болар түбінде.

Байлық деген топан су, түбі жау боп жылатар,

ол иесін түбінде төмен қарай құлатар.

Тоқты мен бөрі тең өссін,

хандар мен ерлер кеңессін,

әділет тусын, ел өссін,

қайғы жерден қуылсын!